İl Sağlık Müdürlüğünün Kalın Bağırsak Kanseri İle İlgili Basın Bülteni
T.C.
ADANA VALİLİĞİ
İl Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü
KALIN BAĞIRSAK KANSERİ (KOLOREKTAL KANSER) BASIN BÜLTENİ
Ülkemizde kalın bağırsak kanserleri tüm kanserler içerisinde üçüncü sırada yer almaktadır.
Risk Faktörleri
Kalın bağırsak kanserinin değiştirilebilir risk faktörleri şunlardır:
Aşırı kilolu veya obez olmak
Fiziksel olarak aktif olmamak
Fazla miktarda işlenmiş (sosis, salam ve benzeri) veya işlenmemiş kırmızı et (sığır, kuzu, karaciğer ve benzerleri) tüketimi
Sigara dahil tütün ürünlerinin kullanımı
Fazla alkol kullanımı
Kalın bağırsak kanserinin değiştirilemez risk faktörleri şunlardır:
İleri yaş
Kişinin kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsü olması
Kişinin inflamatuvar bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) öyküsü olması
Ailede kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsü olması
Kalıtsal bir sendromun olması
Tip 2 diyabet hastası olması
Belirtiler
Kalın bağırsak kanserlerinde en sık görülen belirtiler şunlardır;
Bağırsak alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
Bağırsakta tam boşalmama hissi
Dışkıda kan (parlak ya da koyu kırmızı) veya dışkı renginde koyulaşma
Karında şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikayeti
Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
Güçsüzlük ve yorgunluk
Tanı
Diğer kanserlerde olduğu gibi kolon kanserleri de iyice büyüyene kadar belirti vermezler. Bu nedenle amaç, daha kanser belirti vermezken tümörü ortaya koymak olmalıdır. Belirtiler gelişmeden önce bir kişinin kanser için taranması poliplerin ve kanserin erken tanınmasında yardımcı olur. Poliplerin erkenden tanınıp çıkartılması, kalın bağırsak kanserini önleyebilir. Erken tanı konulduğunda, kalın bağırsak kanserinin tedavisi daha etkin olabilir. Bu nedenle, 50 yaş üstündeki kişiler taranmalı ve kalın bağırsak kanseri için riski olan kişiler ise daha erken tarama programına alınmalıdır.
Dışkıda gizli kan saptanıp kolonoskopi yapılan kişilerde henüz kanserleşmemiş polip halindeki tümörler tespit edilerek kanser gelişmesi önlenebildiği gibi kanser gelişmiş olan olgularda da erken teşhis ile yaşam süresi ve kalitesi artmaktadır.
Ülke genelinde kalın bağırsak kanser taramaları; 50-70 yaş arasında kadın ve erkek nüfusa Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) gaitada gizli kan kiti yardımıyla hızlı, pratik ve güvenilir bir şekilde 2 yılda bir ücretsiz olarak yapılmaktadır. 50-70 yaş arasında her 10 yılda bir de kolonoskopi ile tarama önerilmektedir.
Tedavi
Kalın bağırsak kanserinde cerrahi, ilaç tedavisi (kemoterapi) ve ışın tedavisi (radyoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma
Kalın bağırsak kanserini önlemek için atılması gereken en önemli adımlardan biri tarama olmakla birlikte aşağıdaki sağlıklı yaşam davranışlarını uygulamak da sadece kalın bağırsak kanserinden korunmada değil birçok kanserden korunmada önemlidir:
Sağlıklı kiloda kalmak ve bunu sürdürmek
Taze meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek.
Posa içeriği yüksek besinlerin tüketimini artırmak. Posa içeriği en yüksek besinler sırasıyla; kuru baklagiller, tahıllar, sebze-meyvelerdir.
Günde 30-60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak (tempolu yürüyüş, bisiklete binme gibi)
Sigara ve alkol kullanmamak
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
